Uwaga!
Hodowca świń puławskich, który decyduje się przystąpić do realizacji Programu ochrony zasobów genetycznych świń rasy puławskiej zobowiązuje się do zapewniania wyższych niż minimalne warunków utrzymania świń. Program ochrony proponuje dodatkowe elementy poprawy dobrostanu, z których należy wybrać minimum dwa:

• dostęp do wolnych wybiegów
• zwiększona powierzchnia - zwiększenie ilości miejsca na sztukę o co najmniej 20% w stosunku do obowiązujących norm
• zapewnienie potrzeb behawioralnych, np. potrzeby rycia i zabawy, budowania gniazda przed porodem.
• opieka okołoporodowa dla macior i prosiąt - proszące się maciory mają zapewnioną opiekę przeszkolonych pracowników obsługi, którzy monitorują przebieg porodu i w razie potrzeby zapewniają szybką pomoc zootechniczną, a w stanach zagrożenia pomoc weterynaryjną. Dbają również o lochy i nowo narodzone prosięta. Aby lepiej zadbać o najmłodsze prosięta, kojce porodowe powinny posiadać dodatkowe źródło ciepła w postaci maty grzewczej, promiennika podczerwieni lub podgrzewanej podłogi. Strefa komfortu cieplnego dla prosiąt wynosi 28-32 st. C. Dodatkowe źródło powinno być tak umieszczone, aby nie pogarszać komfortu termicznego macior
• obchód codzienny - codzienny obchód kontrolny zwierząt odbywa się co najmniej dwa razy dziennie, wykonują go osoby przeszkolone, natychmiast reagujące na wszystkie problemy, które mogłyby niekorzystnie wpłynąć na zdrowie i dobrostan zwierząt. Rutynowo sprawdzane są: dostęp do wody i paszy, temperatura i wentylacja w pomieszczeniach oraz poziom gnojowicy
• stosowanie w żywieniu loch i prosiąt prebiotyków, probiotyków, synbiotyków, fitobiotyków
• suplementacja żelaza u prosiąt
• rezygnacja z obcinania ogonków.

Unijne przepisy zostały one ujęte m. in. w Dyrektywie Rady 2008/120/WE, która jest uzupełnieniem dyrektywy 98/58/WE. Normy te, oprócz ogólnych warunków utrzymania świń szczegółowo precyzują wytyczne jakie należy spełnić przy utrzymywaniu różnych grup produkcyjnych świń, np. w zakresie minimalnej powierzchni, warunków środowiskowych w pomieszczeniach, sposobów zapobiegania agresji czy wykonywania zabiegów weterynaryjnych i zootechnicznych.

Prawo polskie dotyczące dobrostanu zwierząt zawarte jest w Ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (z późniejszymi zmianami). Reguluje ona postępowanie m. in. ze zwierzętami gospodarskimi, które obliguje posiadacza zwierząt do zapewnienia im opieki i właściwych warunków bytowania. Szczegółowe warunki dotyczące wymagań i sposobu postępowania przy utrzymaniu świń określa Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w wyżej wymienionych przepisach Unii Europejskiej.

Minimalne warunki utrzymania świń

Świnie utrzymuje się:

• w pomieszczeniu przeznaczonym do ich utrzymania
• w systemie otwartym.

Należy zapewnić możliwość ochrony przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi i zwierzętami drapieżnymi.

Świnie utrzymuje się w warunkach:

• nieszkodliwych dla ich zdrowia oraz niepowodujących urazów, uszkodzeń ciała oraz cierpień
• zapewniających im swobodę ruchu, a w szczególności możliwość kładzenia się, wstawania oraz leżenia
• umożliwiających kontakt wzrokowy z innymi zwierzętami; loszki i lochy w tygodniu poprzedzającym przewidywany termin wyproszenia oraz w okresie proszenia mogą być utrzymywane w warunkach, w których nie mają kontaktu wzrokowego z innymi zwierzętami.

Świnie dogląda się co najmniej raz dziennie.

Świniom powyżej 2. tygodnia życia zapewnia się stały dostęp do wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Urządzenia do pojenia instaluje się w sposób zabezpieczający wodę przez wylewaniem się.

Świnie karmi się co najmniej raz dziennie. Przy utrzymaniu grupowym zapewnia się świniom dostęp do paszy w tym samym czasie. Lochom w okresie między odsadzeniem prosiąt a okresem okołoporodowym i loszkom zapewnia się wystarczającą ilość pokarmu wysokoenergetycznego oraz pokarmu objętościowego lub wysokowłóknistego.

Chore lub ranne zwierzęta niezwłocznie otacza się opieką, a w razie potrzeby izoluje i utrzymuje na ściółce.

CHLEWNIA

Chlewnie, ich wyposażenie oraz sprzęt używany przy utrzymaniu świń wykonuje się z materiałów nieszkodliwych dla zdrowia zwierząt oraz nadających się do czyszczenia i odkażania.

Odchody oraz niezjedzone resztki paszy usuwa się z pomieszczeń, tak często, aby uniknąć wydzielania się nieprzyjemnych woni i zanieczyszczenia paszy lub wody. Chlewnię zabezpiecza się przed muchami i gryzoniami.

Wyposażenie i sprzęt przeznaczone do karmienia i pojenia świń umieszcza się w taki sposób, aby zminimalizować możliwość zanieczyszczenia paszy lub wody oraz ułatwić bezkonfliktowy dostęp świń do paszy i wody.

Wyposażenie i sprzęt w chlewni nie powinny powodować nadmiernego hałasu. Należy je sprawdzać co najmniej raz dziennie, a wykryte usterki niezwłocznie usuwać.

Podłoga powinna być twarda, równa i stabilna, a jej powierzchnia gładka i nieśliska.

Obieg powietrza, stopień zapylenia, temperatura, wilgotność powietrza i stężenie gazów utrzymuje się na poziomie nieszkodliwym dla zwierząt. System wentylacji mechaniczny lub automatyczny ma być połączony z systemem alarmowym oraz z systemem wentylacji awaryjnej.

Świnie utrzymywane w gospodarstwie w pomieszczeniu przeznaczonym do ich utrzymania, utrzymuje się w kojcu na ściółce lub bez ściółki:

• pojedynczo
• grupowo.

Świń nie utrzymuje się na uwięzi.

W przypadku utrzymywania świń grupowo:

• w grupę łączy się zwierzęta o zbliżonym wieku
• podejmuje się działania minimalizujące agresję i zapobiegające walkom zwierząt.

Utrzymywane grupowo świnie chore, zranione, wykazujące agresję lub atakowane przez inne zwierzęta czasowo utrzymuje się pojedynczo.

LOCHY I LOSZKI

Lochy i loszki od 4. tygodnia po pokryciu do tygodnia przed przewidywanym terminem proszenia utrzymuje się grupowo.

W przypadku gdy w gospodarstwie utrzymuje się mniej niż 10 sztuk loch lub loszek, wtedy lochy i loszki od 4. tygodnia po pokryciu do tygodnia przed przewidywanym terminem proszenia można utrzymywać pojedynczo.

Kojec, w którym utrzymuje się lochy i loszki w tygodniu poprzedzającym przewidywany termin ich proszenia, zaopatruje się w materiał umożliwiający budowę gniazda, chyba że nie jest to możliwe ze względu na stosowany w gospodarstwie system odprowadzania gnojowicy.

Prośne lochy i loszki umieszczone w kojcach do proszenia:

• czyści się dokładnie;
• poddaje się zabiegom przeciwko zewnętrznym i wewnętrznym pasożytom, jeżeli to konieczne.

Powierzchnia kojca do proszenia powinna umożliwiać proszenie naturalne lub zapewniać osobie obsługującej dostęp do zwierzęcia.

Kojec buduje się w sposób zapewniający prosiętom swobodny dostęp do karmiącej lochy.

W przypadku utrzymywania loch z prosiętami:

• kojec wyposaża się w przegrodę zapobiegającą przygnieceniu prosiąt przez lochę;
• w kojcu wydziela się część ze ściółką o powierzchni pozwalającej na jednoczesny odpoczynek prosiąt.

Świniom zapewnia się stały dostęp do materiałów i przedmiotów absorbujących ich uwagę, w szczególności słomy, siana, drewna i trocin, o jakości niewywierającej szkodliwego wpływu na ich zdrowie.

PROSIĘTA

Prosięta odsadza się nie wcześniej niż w 28. dniu od dnia ich urodzenia, chyba że wystąpi zagrożenie zdrowia lochy lub prosięcia.

Prosięta mogą być odsadzone także z innej przyczyny, nie wcześniej jednak niż w 21. dniu od dnia urodzenia, jeżeli po odsadzeniu zostaną umieszczone w pomieszczeniu uprzednio oczyszczonym, odkażonym i odizolowanym od pomieszczeń, w których utrzymuje się lochy.

ZABIEGI

Świnie poddaje się zabiegom:

1. diagnostycznym i leczniczym;
2. związanym z:

• identyfikacją,
• redukcją kłów u prosiąt i knurów - przez ich ścieranie lub obcinanie, z pozostawieniem nienaruszonej, gładkiej powierzchni; nie później niż w 7. dniu życia prosięcia,
• obcinaniem części ogona - po ukończeniu 7. dnia życia, wyłącznie po zastosowaniu długotrwałego znieczulenia,
• kastracją samców - po ukończeniu 7. dnia życia, wyłącznie po zastosowaniu długotrwałego znieczulenia,
• kolczykowaniem nosa u świń utrzymywanych w systemie otwartym,

Redukcję kłów u prosiąt i knurów i obcinanie części ogona, wykonuje się jedynie ze względu na bezpieczeństwo świń, w tym w celu przeciwdziałania okaleczeniu innych świń.

Przed wykonaniem tych zabiegów podejmuje się środki zapobiegające okaleczeniu świń, w szczególności zmieniając warunki ich utrzymywania.

KOJCE

Świniom należy zapewnić opiekę i warunki utrzymania uwzględniające minimalne normy powierzchni w zależności od systemu utrzymania.

Powierzchnia kojca w przypadku utrzymywania pojedynczo:

W przypadku utrzymywania loch pojedynczo wymiary kojca w chlewni powinny wynosić co najmniej:

• długość - długość zwierzęcia powiększona o 0,3 m, nie mniej jednak niż 2 m;
• szerokość - 0,6 m.

Powierzchnia kojca w przypadku utrzymywania grupowego:

 *co najmniej 1,3 m2 powierzchni kojca powinno stanowić stałe podłoże i nie więcej niż 15 % tego podłoża - otwory odpływowe
**przy czym co najmniej 0,95 m2 powierzchni kojca powinno stanowić stałe podłoże i nie więcej niż 15 % tego podłoża - otwory odpływowe

W przypadku utrzymywania w gospodarstwie co najmniej 10 loch lub loszek od 4. tygodnia po pokryciu do tygodnia przed przewidzianym terminem proszenia, długość każdego z boków kojca powinna wynosić w przypadku grup:

• do 5 sztuk - co najmniej 2,41 m;
• powyżej 5 sztuk - co najmniej 2,81 m.

W przypadku utrzymywania świń w chlewni grupowo na betonowej podłodze szczelinowej:

1. szerokość otworów w podłodze nie może wynosić w przypadku:

• prosiąt - więcej niż 11 mm,
• warchlaków, loszek i knurków hodowlanych - więcej niż 14 mm,
• tuczników - więcej niż 18 mm,
• loszek po pokryciu lub loch - więcej niż 20 mm,

 2. szerokość beleczki w podłodze powinna wynosić w przypadku:

• prosiąt i warchlaków - co najmniej 50 mm,
• tuczników, loszek i knurków hodowlanych, loszek po pokryciu lub loch - co najmniej 80 mm.

W systemie otwartym powierzchnia utrzymywania w przeliczeniu na dorosłą sztukę powinna wynosić co najmniej 15 m2.

W pomieszczeniach, w których utrzymuje się świnie:

• stosuje się sztuczne oświetlenie o natężeniu co najmniej 40 lux przez co najmniej 8 godzin dziennie
• hałas nie powinien być stały lub wywoływany nagle, a jego natężenie nie powinno przekraczać 85 dB;
• stężenie dwutlenku węgla (CO2) nie powinno przekraczać 3000 ppm,
• stężenie siarkowodoru (H2S) nie powinno przekraczać 5 ppm;
• koncentracja amoniaku (NH3) nie powinna przekraczać 20 ppm.