Rasa puławska jest najstarszą polską rasą świń. Stanowi dziedzictwo kulturowe i potencjał produkcyjny przede wszystkim regionu Lubelszczyzny. W ostatnich latach jej hodowla rozwija się również w innych regionach kraju. Ta pierwsza rodzima rasa świń w Polsce została utworzona na początku XX wieku.
Największe zainteresowanie jej hodowlą przypada na lata 1950-1960. Pod koniec lat 80. rozpoczął się etap intensywnej redukcji rasy, wynikający z preferencji rynku dla tusz wysokomięsnych. W roku 1997 odnotowano najniższą liczbę świń rasy puławskiej, liczącą tylko 86 loch i 10 knurów stadnych. W latach 1980-1990 podjęto działania zmierzające w kierunku ochrony zasobów genetycznych i uznania rasy puławskiej za krajową rasę zachowawczą. Od 1997 roku jest polską rasą zachowawczą objętą Programem Ochrony Zasobów Genetycznych. Koordynację działań nad realizacją programu Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi 9.06.2004 roku powierzyło Instytutowi Zootechniki w Krakowie, a wykonanie zadań od 1.07.2004 roku Polskiemu Związkowi Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej ,,POLSUS”. Świnie rasy puławskiej są efektem 95 lat systematycznej pracy hodowlanej, co pozwala na produkcję mięsa wieprzowego według produkcji tradycyjnej, jak i wyróżniającej się oferty handlowej. Stanowi atrakcyjną ofertę zarówno dla przetwórców, jak i konsumentów. Od 2009 roku świnie rasy puławskiej umieszczono na Liście Produktów Tradycyjnych prowadzonej przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Wykorzystanie świń tej rasy pozwala na rozwój populacji i przyczynia się do zachowania bioróżnorodności.