Świnia puławska, zgodnie ze wzorcem, to świnia średniej wielkości, szeroka i głęboka, dość długa i nisko osadzona. Dorosły knur osiąga masę ciała 250-350 kg, natomiast dorosła locha 200-280 kg. Charakteryzuje ją umaszczenie łaciate czarno-białe z przewagą barwy czarnej. Dopuszcza się umaszczenie trójbarwne czarno-biało-rude oraz umaszczenie czarne z białymi plamami w dolnej części ryja, kończyn i ogona. Głowa jest nieduża i szeroka w czołowej partii, o profilu lekko załamanym. Uszy stojące, lekko pochylone do przodu. Dopuszcza się uszy lekko zwisające. Szyja dość krótka bez uwydatnionego podgardla. Klatka piersiowa jest szeroka i głęboka, z silnie wysklepionym ożebrowaniem (beczkowata), grzbiet - szeroki, średnio długi, mocny, o linii łukowatej, zad - dość długi, szeroki i mocny, dobrze związany z lędźwiami, lekko spadzisty, ogon wysoko osadzony, szynki - szerokie, uwypuklone ku tyłowi. Posiada co najmniej 12 prawidłowo rozwiniętych sutków. Nogi są średniej długości, mocne i szeroko rozstawione.
Pod względem użytkowym świnie rasy puławskiej spełniają kryteria standardu hodowlanego dla komponentu matecznego. W odniesieniu do cech rozrodczych zwierzęta te charakteryzują się relatywnie wcześniejszym dojrzewaniem, wysokim poziomem wskaźników wartości rozrodczej, specyficznym rasowo składem chemicznym mleka, wyższym poziomem rezerw energetycznych u noworodków oraz szeregiem korzystnych cech określanych mianem troskliwości macierzyńskiej. Knury wykazują spokojny temperament i wysokie libido.
Użytkowość rzeźna świń rasy puławskiej w zakresie otłuszczania i mięsności tuszy przedstawia nieco inny poziom w porównaniu np. z rasami białymi. Stąd też uważa się, że wyższy poziom tłuszczu w tuszy oraz bezpośrednio w mięsie podnosi jego walory smakowe. U świń rasy puławskiej szczególną uwagę zwraca wyższy, niż u ras o wysokiej mięsności, poziom tłuszczu śródmięśniowego, który korzystnie wpływa na kruchość, smakowitość i soczystość mięsa.