W 2005 r. Grupa Robocza ds. ochrony zasobów genetycznych trzody chlewnej pozytywnie zaopiniowała a Rada Naukowa Instytutu Zootechniki przyjęła Program ochrony zasobów genetycznych świń rasy puławskiej. Taki był początek roztoczenia szczególnej opieki nad świnią puławską.
Koordynacją i realizacją Programu ochrony zajmuje się Instytut Zootechniki Państwowy Instytut Badawczy www.bioroznorodnosc.izoo.krakow.pl/swinie. Natomiast realizacja programu hodowlanego, prowadzenie ksiąg hodowlanych oraz prowadzenie oceny wartości użytkowej tej rasy, to zadanie Polskiego Związku Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS” www.polsus.pl.
Program ochrony ma na celu:
- rozwój populacji do liczebności zabezpieczającej jej trwałość biologiczną, a następnie stabilizacja wielkości populacji aktywnej
- utrzymanie istniejącej odrębności genetycznej i zmienności wewnątrz rasowej
- skupienie cech rasowych i stabilizacja wzorca budowy
- opracowanie schematów krzyżowania towarowego w celu wykorzystania cech rasowych w produkcji towarowej gospodarstw indywidualnych, szczególnie spełniających warunki gospodarstwa ekologicznego.
Świnie puławskie mają status rasy zagrożonej i wymagającej monitoringu (marzec 2021 r.).
W 2020 r. w ramach programu ochrony wprowadzono wyższe standardy utrzymania zwierząt objętych ochroną w porównaniu z minimalnymi warunkami, określonymi w przepisach prawa krajowego i unijnego. W związku z tym zaleca się, aby hodowcy świń puławskich wybrali minimum 2 dodatkowe elementy poprawy dobrostanu ponad minimalne wymagania, spośród proponowanych w Programie ochrony.
W Progrmie ochrony zatwierdzonym w 2022 r. nie zmieniono wymagań co do liczby utrzymywanych loch. Dla przypomnienia, stada utworzone przed 31.12.2020 r. mogą utrzymywać 10-70 loch w stadzie, a stada utworzone od 1.01.2021 r. 15-70 loch w stadzie. Wprowadzono następujące zmiany:
- W stadzie do 25 loch musi być użytkowany minimum 1 knur czystorasowy, natomiast w stadzie powyżej 25 loch muszą być użytkowane minimum 2 knury czystorasowe, np. utrzymując 50 loch powinniśmy mieć minimum 2 knury, ale maksymalnie 3.
- Maksymalny stosunek samice/samiec wynosi 15 loch/1 knur czystorasowy.
- Optymalny czas użytkowania knura w stadzie powinien wynosić nie więcej niż 2 lata, licząc od dnia urodzenia pierwszego miotu po danym knurze. Jednak możliwe jest użytkowanie knura do 3 lat w stadzie, licząc od dnia urodzenia pierwszego miotu po danym knurze.
- Dla hodowców uczestniczących w Programie przed 15.03.2023 r. utworzono okres przejściowy od 15.03.2023 do 14.03.2024 r., podczas którego muszą podjąć działanie w stosunku do knurów puławskich użytkowanych powyżej 3 lat. Knury te muszą być zastąpione przez młode knury tej rasy.
Przystąpienie do programu ochrony zasobów genetycznych świń i jego realizacja umożliwia hodowcy ubieganie się o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych w ramach Planu Strategicznego WPR na lata 2023-2027.
Przydatne kontakty:
- Koordynator ds. Świń Magdalena Szyndler-Nędza, Instytut Zootechniki PIB
tel. 666 081 142
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. - PZHiPTCh „POLSUS”
tel. 22 723 08 06
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.