95 lat temu prof. Zdzisław Ludwik Zabielski rozpoczął prace hodowlane nad doskonaleniem świń gołębskich. Dziś to rasa puławska. Obchody tak znamienitego Jubileuszu odbyły się 7 września 2021 roku we Dworze Mościbrody w woj. mazowieckim. Organizatorem był PZHiPTCh „POLSUS”. Patronat honorowy nad spotkaniem objął Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Grzegorz Puda.
Wydarzenie zostało sfinansowane z Funduszu Promocji Mięsa Wieprzowego.

Szanownych gości powitali gospodarze spotkania Adam Zboina, sekretarz Zarządu Głównego PZHiPTCh „POLSUS” oraz Anna Hammermeister, dyrektor biura PZHiPTCh „POLSUS”. A wśród nich byli: Prezydent Miasta Puławy Paweł Maj, Wójt Gminy Czemierniki Arkadiusz Filipek, Wójt Gminy Siedlce Henryk Brodnowski oraz przedstawiciele KOWR, ARiMR, MODR, Dyrektor IZ PIB dr Krzysztof Duda z pracownikami, przedstawiciele uczelni rolniczych i instytutów branżowych, Prezes Polskiego Związku Zrzeszeń Hodowców i Producentów Drobiu Andrzej Danielak, przedstawiciele związków hodowców i organizacji rolniczych, przedstawiciele inicjatywy #hodowcy razem, przedstawiciele ZM Mościbrody, przedstawiciele ZM Łuków, AUCHAN Polska, władze PZHiPTCh „POLSUS”, przedstawiciele mediów. W szczególny sposób powitano hodowców świń rasy puławskiej.

W programie Jubileuszu znalazły się interesujące wykłady nt.:

• „Historia powstania świń rasy puławskiej - 95 lat prowadzenia prac hodowlanych” - dr inż. Zbigniew Bajda, Prezes Regionalnego Związku Hodowców i Użytkowników Świni Rasy Puławskiej „PUŁAWIAK”
• „Wykorzystanie świń rasy puławskiej w produkcji mięsa kulinarnego i wędlin wysokogatunkowych” - prof. dr hab. Marek Babicz, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
• „Gospodarstwa rodzinne gwarantem dobrostanu dla świń rasy puławskiej. Przykłady dobrej współpracy przy sprzedaży i z przetwórstwem” - Adam Zboina, Prezes POLSUS-AGRO Sp. z o.o., Prezes Mazowieckiego Związku Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej
• „Hodowla zachowawcza świń rasy puławskiej - program ochrony, praca hodowlana i przyszłość” - dr hab. Magdalena Szyndler-Nędza, Instytut Zootechniki PIB

Głos zabrali również hodowcy świń rasy puławskiej. Łukasz Niedziela, który kontynuuje rodzinne tradycje hodowlane od 1959 roku we wsi Dębica w woj. lubelskim oraz Wojciech Kępka, który założył hodowlę świń puławskich na Pomorzu w 2017 roku.

Jubileusz był doskonałą okazją, aby uhonorować osoby, które miały istotny wpływ na przetrwanie i rozwój populacji świń puławskich. W szczególny sposób wyróżniono:

• Prof. dr hab. Aleksandra Walkiewicza za zaangażowanie w utrzymanie i rozwój hodowli świń rasy puławskiej
• Prof. dr hab. Marka Babicza za zaangażowanie w utrzymanie i rozwój hodowli świń rasy puławskiej
• Prof. dr hab. Eugeniusza Grelę za opracowanie żywienia wszystkich grup produkcyjnych świń rasy puławskiej
• Dr hab. Magdalenę Szyndler-Nędza za współpracę przy realizacji Programu ochrony zasobów genetycznych świń rasy puławskiej
• Sławomira Sosnowskiego za wieloletnią współpracę i wsparcie hodowli świń ras krajowych
• Dr inż. Annę Hammermeister za koordynację działań mających na celu wpisanie świń rasy puławskiej na Listę Produktów Tradycyjnych oraz za promocję rasy
• Dr inż. Zbigniewa Bajdę za 30 lat pracy nad utrzymaniem i rozwojem hodowli zarodowej świń rasy puławskiej
• Adama Zboinę za zaangażowanie na rzecz promocji i rozwoju stad rasy puławskiej
• Dr inż. Tadeusza Blicharskiego za całokształt prac na rzecz hodowli i ochrony świń rasy puławskiej
• Stanisława Łyczaka za prowadzenie oceny użytkowości rozpłodowej loch rasy puławskiej w latach 1971-2017
• Ryszarda Burno za prowadzenie oceny użytkowości rozpłodowej loch rasy puławskiej w latach 1965-2005

Na szczególne uznanie zasłużyli również byli i obecni pracownicy obsługujący hodowców świń puławskich na terenie Lubelszczyzny wykazując zaangażowanie w pracę hodowlaną oraz w realizację Programu ochrony zasobów genetycznych świń rasy puławskiej:

• Jerzy Bajda
• Bożena Baryluk
• Marek Pitera 
• Marek Gamoń
• Mirosława Gamoń
• Bolesław Błaszczak

Pozostałym wyróżnionym osobom złożono podziękowania:

• Tomaszowi Kilanowskiemu za zaangażowanie w pracy hodowlanej oraz w realizację Programu ochrony zasobów genetycznych świń rasy puławskiej
• Martynie Snopkiewicz za wieloletnie zaangażowanie w pracy hodowlanej oraz w realizację Program ochrony zasobów genetycznych świń rasy puławskiej
• Aleksandrze Kopickiej za wieloletnie zaangażowanie w pracy hodowlanej oraz w realizację Program ochrony zasobów genetycznych świń rasy puławskiej
• Zbigniewowi Tkaczykowi za zaangażowanie w utrzymanie hodowli świń rasy puławskiej w latach 90. XX na Lubelszczyźnie
• Piotrowi Kołodziejczykowi za wieloletnią opiekę weterynaryjną i troskę o wysoki status zdrowotny stad hodowlanych świń rasy puławskiej
• Markowi Marciniakowi za wieloletnie zaangażowanie w pracy hodowlanej oraz w realizację Program ochrony zasobów genetycznych świń rasy puławskiej.

Obchodzony Jubileusz nie byłby możliwy bez udziału hodowców, na których ręce złożono podziękowania za udział w hodowli świń rasy puławskiej. Dla nich to święto miało szczególne znaczenie. Było podsumowaniem dorobku hodowlanego na przełomie 95 lat. Wydany z tej okazji okolicznościowy album „Rodzima rasa Puławska - polska hodowla z tradycją” ukazuje bogatą historię świń tej rasy oraz ogrom pracy i zaangażowanie wielu osób, aby zachować unikalne zasoby genetyczne świń puławskich.

Oprawą wydarzenia była wystawa plenerowa zatytułowana „Rasa puławska wczoraj i dziś”. Zaprezentowane zdjęcia przedstawiały główną bohaterkę wydarzenia, najstarszą polską rasę świń – świnię puławską, począwszy od lat 40-tych do dziś. Zwykła „łaciatka” przechodziła przez kolejne lata proces selekcji i doskonalenia, by zaprezentować się na ringu już w XXI w jako doskonałej budowy czempionka przyozdobiona wieńcem z kwiatów.

Wydarzeniu towarzyszyły pokazy kulinarne. Na oczach gości powstały fantastyczne potrawy na bazie mięsa ze świń puławskich: burger z szarpanej wieprzowiny (łopatka wieprzowa podawany z sosem BBQ, colesław, marynowaną cebulą), Pad Thay makaron ryżowy z polędwiczką wieprzową oraz pastą tamaryndową, kiełkami orzeszkami ziemnymi i sosem sojowym; policzki wieprzowe w sosie musztardowym podane z puree z batatów i zielonym groszkiem; karkówka pieczona podana z zielona soczewicą i karmelizowaną marchewką; polędwiczka wieprzowa Sous Vide podana z sosem truflowym dynią i topinamburem; confitowany boczek podany na sałatce z karmelizowaną śliwką. Podczas spotkania odbyła się również degustacja wyrobów wędliniarskich przygotowanych z mięsa świń rasy puławskiej.

Przeprowadzono również konkursy z nagrodami, podczas których dorośli wykazali się wiedzą nt. świń puławskich. Natomiast dzieci lub opiekunowie w ich imieniu pokazały swoje talenty malarskie i poetyckie. Zwycięzcom gratulujemy!

Jubileusz 95-lecia hodowli świń rasy puławskiej „Rodzima rasa puławska – polska hodowla z tradycją” to już historia. Historię tworzą ludzie i wydarzenia, więc dbajmy o dobre wspomnienia.

Do zobaczenia na kolejnym Jubileuszu.